• 2
    IMG_20200214_095625 (Medium)
    IMG_20200214_095711 (Medium)
    IMG_20200214_101625 (Medium)
    IMG_20200217_111216 (Medium)
    IMG_20200217_111245 (Medium)
    IMG_20200221_103900 (Medium)
    IMG_20200221_104947 (Medium)
    IMG_20200221_105118 (Medium)
    IMG_20200221_105138 (Medium)
    IMG_20200120_124325 (Small)
    IMG_20200221_105306 (Medium)
    IMG_20200121_122213 (Small)
    IMG_20200121_122154 (Small)
    IMG_20200129_104131 (Small)
    IMG_20200129_104049 (Small)
    IMG_20200131_110712 (Small)
    IMG_20200131_110647 (Small)
    IMG_20191106_125635 (Small)
    IMG_20191106_125708
    2
    previous arrow
    next arrow
    2
    IMG_20200214_095625 (Medium)
    IMG_20200214_095711 (Medium)
    IMG_20200214_101625 (Medium)
    IMG_20200217_111216 (Medium)
    IMG_20200217_111245 (Medium)
    IMG_20200221_103900 (Medium)
    IMG_20200221_104947 (Medium)
    IMG_20200221_105118 (Medium)
    IMG_20200221_105138 (Medium)
    IMG_20200120_124325 (Small)
    IMG_20200221_105306 (Medium)
    IMG_20200121_122213 (Small)
    IMG_20200121_122154 (Small)
    IMG_20200129_104131 (Small)
    IMG_20200129_104049 (Small)
    IMG_20200131_110712 (Small)
    IMG_20200131_110647 (Small)
    IMG_20191106_125635 (Small)
    IMG_20191106_125708
    2
    previous arrow
    next arrow

Σχεδιάζω διδακτικές δραστηριότητες

Με τον όρο διδακτική  δραστηριότητα εννοούμε τις παρεμβάσεις του εκπαιδευτικού που αποσκοπούν στη διευκόλυνση, την υποστήριξη και την καθοδήγηση των μαθητών προκειμένου να πετύχουν τους επιδιωκόμενους στόχους. Οι διδακτικές δραστηριότητες διακρίνονται από τις μαθησιακές που αφορούν τις ενέργειες των μαθητών.(Ματσαγγούρας, 2000: 247).
Ο Newby κ.ά. (2009) προτείνουν πέντε είδη δραστηριοτήτων:  (1) ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας (2) διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου (3) εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου (4) αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου/ και (5) ανακεφαλαίωσης.
Στη συνέχεια παρουσιάζουμε λογισμικά και υπηρεσίες του Διαδικτύου (web 2.0) που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων.

 1. Δραστηριότητες ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας
Παρουσίαση στόχων (Τι θα μάθουμε σήμερα) 
Εκτιμώμενη διάρκεια 5΄
Η δραστηριότητα αυτή επικεντρώνεται στην ενημέρωση των μαθητών/τριών  αναφορικά με τους στόχους του μαθήματος, με σκοπό τη διαμόρφωση κατάλληλου συναισθηματικού κλίματος και την πρόκληση ενδιαφέροντος των μαθητών για το μάθημα. Επιλέγουμε από το Βιβλίο Δασκάλου στόχους του κεφαλαίου ή της ενότητας ανάλογα τη διάρκεια του μαθήματος. Οι στόχοι λειτουργούν ως οδηγός για (1) τη σχεδίαση των δραστηριοτήτων (2) την επιλογή του υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού και (3) την αξιολόγηση. Οι στόχοι παρουσιάζονται στους μαθητές με σαφή και παραστατικό τρόπο, χρησιμοποιώντας κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία και τη δυνατότητα διαμοίρασης της οθόνης που προσφέρει η πλατφόρμα εξ αποστάσεως διδασκαλίας.

Τέτοια ψηφιακά εργαλεία μπορεί να είναι:

– Λογισμικό παρουσίασης, π. χ. Microsoft Powerpoint, Google Drive (Google Slides)
Τι κάνουμε: Δημιουργούμε ένα αρχείο παρουσίασης. Στην πρώτη διαφάνεια εισάγουμε τον τίτλο του μαθήματος και την ημερομηνία του μαθήματος. Στη δεύτερη διαφάνεια εισάγουμε το σχεδιάγραμμα που εμφανίζει τους στόχους με επεξηγηματικά σχόλια. 

– Λογισμικό δημιουργίας βίντεο

Δημιουργούμε ένα βίντεο μικρής διάρκειας (έως 3΄). Στο βίντεο παρουσιάζουμε τους στόχους του μαθήματος. Το βίντεο μπορεί να δημιουργηθεί με τη χρήση λογισμικών, τα οποία είναι εγκατεστημένα στο λειτουργικό σύστημα ή είναι ελεύθερα προς χρήση (free).

ΟΔΗΓΟΣ: Δημιουργία βίντεο επίδειξης

2. Δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου
Εκτιμώμενη διάρκεια: 10΄για 1ΔΩ ή 25΄ για 2 ΔΩ.
Ο/Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει τη νέα γνώση (γνώση περιεχομένου χρησιμοποιώντας εκπαιδευτικό υλικό (κείμενο, εικόνα, ήχους, βίντεο). Η νέα γνώση χωρίζεται σε τμήματα. Κάθε τμήμα παρουσιάζει ένα μέρος της νέας γνώσης χρησιμοποιώντας κάθε φορά δυο κανάλια πληροφορίας (θεωρία της διπλής κωδικοποίησης), π.χ. κείμενο και εικόνα ή κείμενο και βίντεο ή κείμενο και αρχείο ήχου.  Κάθε “κομμάτι” ενσωματώνεται σε μια διαφάνεια ή οθόνη του διαδραστικού πίνακα.
Για παράδειγμα, στη δεύτερη διαφάνεια/οθόνη εμφανίζονται πληροφορίες σχετικά με την έννοια πολλαπλάσια, στην τρίτη πληροφορίες για το πώς δημιουργούμε πολλαπλάσια και στην οθόνη πώς χρησιμοποιούμε τα πολλαπλάσια για να βρούμε τα κοινά πολλαπλάσια, το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο και τους διαιρέτες.
Μετά την παρουσίαση των νέων πληροφοριών ακολουθεί δραστηριότητα όπου καλούμε τους μαθητές: να απαντήσουν σε ερωτήσεις, ώστε να διερευνήσουμε αν οι νέες πληροφορίες έγιναν κατανοητές (τι καταλάβατε ότι είναι πολλαπλάσια; πώς δημιουργούμε πολλαπλάσια; πώς βρίσκουμε τα κοινά πολλαπλάσια; πώς βρίσκουμε το ΕΚΠ με τα πολλαπλάσια;)
Ο/Η εκπαιδευτικός σε κάθε διαφάνεια/ οθόνη πληκτρολογεί έναν ή περισσότερους αριθμούς και καλεί τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία γραφής του λογισμικού παρουσίασης ή του διαδραστικού πίνακα και να απαντήσουν στις ερωτήσεις.

 

 

Κάθε φορά, ανάλογα τις απαντήσεις των μαθητών, ο/η εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές να συγκρίνουν τις απαντήσεις τους με τις σωστές πληροφορίες.
Για παράδειγμα, αν διαπιστώσει ότι οι μαθητές δυσκολεύονται στο ΕΚΠ, μπορεί να ανατρέξει στις προηγούμενες  διαφάνειες/οθόνες, να διαβάσουν τι σημαίνει ΕΚΠ, πώς το βρίσκουμε και στη συνέχεια να ελέγξουν ή να διορθώσουν τις απαντήσεις του.
Πρόταση
Προτείνουμε τη χρήση ενός λογισμικού σύλληψης της οθόνης του Η/Υ (π.χ. screencam, free cam), ώστε ο εκπαιδευτικός να καταγράψει τις απαντήσεις των μαθητών σε κάθε δραστηριότητα. Η καταγραφή μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανατροφοδότηση του/της εκπαιδευτικού όσο και των μαθητών. Για παράδειγμα, κάθε καταγραφή αποθηκεύεται με τη μορφή βίντεο. Τα βίντεο αναρτώνται στην ιστοσελίδα ή στο ιστολόγιο ή στην ψηφιακή τάξη και χρησιμοποιούνται είτε από τον εκπαιδευτικό είτε από τους μαθητές για την επανάληψη του μαθήματος.
3. Δραστηριότητες εμπέδωσης της νέας γνώσης
Εκτιμώμενη διάρκεια: 8-10΄ για 1ΔΩ ή 25΄ για 2 ΔΩ.
Οι δραστηριότητες αυτές επικεντρώνονται στην εφαρμογή της νέας γνώσης σε παρόμοιες ή διαφορετικές περιστάσεις με αυτή που διδάχθηκαν.
Μέσα από τις δραστηριότητες εμπέδωσης ελέγχεται η δηλωτική και η διαδικαστική γνώση των μαθητών.
Δηλωτική γνώση Διαδικαστική γνώση
αναγνωρίζει τη νέα γνώση σε παρόμοιες ή διαφορετικές περιστάσεις
π.χ.
Τι είναι τα πολλαπλάσια ή το ΕΚΠ;
Ποιοι από τους παρακάτω αριθμούς είναι πολλαπλάσια;
εφαρμόζει τη νέα γνώση (ρουτίνες, διαδικασίες, αλγόριθμους) σε παρόμοιες ή διαφορετικές περιστάσεις.
π.χ
Πώς θα βρεις τα πολλαπλάσια;
Να βρεις το ΕΚΠ των αριθμών.

Εργαλεία εμπέδωσης συνήθως είναι επιλεγμένες ασκήσεις του σχολικού εγχειριδίου ή φύλλα εργασίας. Η δομή και το περιεχόμενο των φ.ε. συμβαδίζει με τους διδακτικούς στόχους και αποσκοπεί στην αποτελεσματική τους επίτευξη. Το φ.ε. περιλαμβάνει (1) οδηγίες και προτροπές και (2) δράσεις. Η σχεδίαση των δράσεων εξαρτάται από την εκπαιδευτική θεωρία που επιλέγει ο εκπαιδευτικός (π.χ. συμπεριφοριστική, γνωστική, εποικοδομητική) και τη διδακτική στρατηγική που ακολουθεί (ερωτήσεις, διερεύνηση, εποικοδόμηση).
Η εφαρμογή της νέας γνώσης έχει περισσότερο νόημα αν σχετιστεί με την καθημερινή ζωή των μαθητών και επικεντρωθεί στην επίλυση προβλημάτων.
Στο Διαδίκτυο υπάρχουν πολλές υπηρεσίες του web 2.0 που προσφέρουν ισχυρά εργαλεία για τη δημιουργία δραστηριοτήτων εμπέδωσης με τη μορφή παιχνιδιού, όπως ασκήσεις πολλαπλής επιλογής, συμπλήρωσης κενών, σταυρόλεξα, κ.ά. Μερικά από αυτά είναι: WordwallEducandylearningapps

(4) Δραστηριότητες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου
Εκτιμώμενη διάρκεια: 8΄ – 10΄
Αξιολόγηση εννοείται η διαδικασία ελέγχου που πραγματοποιεί ο εκπαιδευτικός προκειμένου να εκτιμήσεις το επίπεδο μάθησης των μαθητών συνήθως στο τέλος της διδασκαλίας.
Η αξιολόγηση έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα. Δηλαδή, έχει σκοπό να ενημερώσει  τόσο τον εκπαιδευτικό για την αποτελεσματικότητα των διδακτικών δραστηριοτήτων στην επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων όσο και τους μαθητές αναφορικά με τη μαθησιακή τους πρόοδο.
Εργαλεία αξιολόγησης μπορεί να είναι ερωτήσεις, ασκήσεις και εργασίες που συνδέονται με τους επιδιωκόμενους στόχους:
– Ερωτήσεις (σωστό-λάθος), πολλαπλής επιλογής, συσχέτισης, ελεύθερης συμπλήρωσης, αντοιχτής απάντησης.
– Λογική τεκμηρίωση: Πού βασίζεις την άποψή σου; Ποιες αποδείξεις έχεις;
– Συνεπαγωγή: Γιατί προέκυψαν αυτά τα αποτελέσματα; Ποιες είναι οι επιπτώσεις;
5. Ανάθεση εργασίας για το σπίτι

Δίνουμε μια εργασία για το σπίτι:

  • από το Βιβλίο Μαθητή ή το Τετράδιο Εργασιών
  •  που βρήκαμε στο Διαδίκτυο
  • που δημιουργήσαμε οι ίδιοι με τις υπηρεσίες web 2.0 (Wordwall, Educandy, learningapps
Η εργασία που αναθέτουμε είναι απαραίτητο  να βασίζεται  στις γνώσεις που απέκτησαν  οι μαθητές και να τους βοηθά να αναπτύξουν δημιουργική και κριτική σκέψη. Για τον λόγο αυτόν, αποφεύγουμε να δώσουμε στους μαθητές ασκήσεις χαμηλού επιπέδου (π.χ. συμπλήρωσης κενών, αντιστοίχισης) ή να συμπληρώσουν φωτοτυπίες χωρίς νόημα (π.χ. ασκήσεις – ασκήσεις  – ασκήσεις). Αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να ενταχθούν στο στάδιο της Εξάσκησης. Επίσης, μπορούμε να διαφοροποιήσουμε τον βαθμό δυσκολίας των εργασιών για κάθε μαθητή ανάλογα τις γνώσεις και ικανότητές του.
Προτείνεται οι εργασίες να αναρτούνται στη ψηφιακή τάξη (eClass, e-me) ή στο Διαδίκτυο (προσωπική ιστοσελίδα ή ιστοσελίδα του σχολείου). Οι μαθητές/τριες επισκέπτονται την ψηφιακή τάξη, κάνουν την εργασία και την αναρτούν στην ψηφιακή τάξη ή την αποστέλλουν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 
Η ανατροφοδότηση είναι πολύ σημαντική. Ο/η εκπαιδευτικός αφού διορθώσει τις εργασίες , αποστείλει σχόλια και περαιτέρω οδηγίες στους μαθητές είτε μέσω της ψηφιακής τάξης είτε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Ο βαθμός δυσκολίας της εργασίας εξαρτάται από το γνωστικό επίπεδο των μαθητών, ενώ ο χρόνος που απαιτείται είναι ανάλογα πότε ακολουθεί η επόμενη διδασκαλία στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο. 
Για παράδειγμα, αν την επόμενη ημέρα ακολουθεί η διδασκαλία του επόμενου θέματος του ίδιου γνωστικού αντικειμένου (π.χ. ΓΛΩΣΣΑ), φροντίζουμε ο απαιτούμενος χρόνος να μην ξεπερνά τη μισή ώρα. Αν το επόμενο μάθημα θα γίνει μετά από δυο ή περισσότερες ημέρες, μπορούμε να αναθέσουμε μια εργασία που απαιτεί περισσότερο χρόνο. Το ίδιο χρειάζεται να εφαρμόσουν και οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στην ίδια τάξη.
 
5.  Δραστηριότητες ανακεφαλαίωσης,
Στο τέλος του μαθήματος, ο/η εκπαιδευτικός παρουσιάζει:
 Σύνοψη του μαθήματος και των νέων γνώσεων που αποκτήθηκαν (συνήθως δημιουργεί ένα διάγραμμα σύνοψης με χρήση κατάλληλου
λογισμικού).

Βιβλιογραφικές αναφορές
Ματσαγγούρας Η. (2002). Στρατηγικές διδασκαλίας. Αθήνα: Gutenberg
Newby, T., et Al. (2009). Εκπαιδευτική Τεχνολογία για Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα: Επίκεντρο,
Principles of Instruction. Research-Based Strategies That All Teachers Should Know.

Loading

admin

Είμαι Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 στο 3ο ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κεντρικής μακεδονίας με έδρα τη Βέροια Ημαθίας. Είμαι κάτοχος Διπλώματος Διετούς Μετεκπαίδευσης στις Επιστήμες της Αγωγής και κάτοχος Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Παιδαγωγική και Διδάκτορας στις Επιστήμες της Αγωγής της Παιδαγωγικής Σχολής - Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο γνωστικό πεδίο Διδακτική της Ιστορίας και Νέες Τεχνολογίες. Επίσης, είμαι πιστοποιημένος επιμορφωτής στο εθνικό πρόγραμμα «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών στη Χρήση και Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διδακτική Διαδικασία»(Υπ.Ε.Π.Θ. – ΠΙ). Συμμετείχα σε συνέδρια με ατομικές ή ομαδικές εργασίες, οι οποίες συνδέονται στενά με τη διδασκαλία της Ιστορίας με και χωρίς την αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών Άρθρα μου έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων. Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη διδασκαλία και τη μάθηση, η ένταξη της πολυπρισματικότητας στο μάθημα της ιστορίας προς όφελος της ιστορικής σκέψης και την πολιτειότητας και η ανάπτυξη εκπαιδευτικών λογισμικών συνιστούν τα βασικά πεδία της ερευνητικής και συγγραφικής του δραστηριότητας.

Αφήστε μια απάντηση